Edwin Heithuis, dagvoorzitter, opent het congres en geeft een korte inhoudelijke inleiding over bedrijfsopvolging en het programma.
Programma
Ontvangst & Registratie13:30 - 14:00
Opening congres14:00 - 14:10
Plenaire sessie over steward-ownership: alternatieve bedrijfsopvolging14:10 - 15:15
Steward-ownership is in opkomst als alternatieve vorm van bedrijfsopvolging. Deze bijzondere eigendomsvorm helpt ondernemers om de continuïteit en missie van hun bedrijf op lange termijn te waarborgen, ook als binnen de familie geen opvolger gevonden kan worden. Steward-ownership biedt een duidelijk raamwerk dat op een diversiteit aan behoeften invulling kan geven. Voor adviseurs biedt steward-ownership een gereedschapskist aan tools en aansprekende voorbeelden, van voormalig familiebedrijf Remeha, kledingmerk Patagonia en Camping Zeeburg in Amsterdam. (meer…)
Koffie en theepauze15:15 - 15:45
Workshop ronde 115:45 - 17:00
Rubriek: Fiscaal
Over de sessie: De BOR en DSR faciliëren uitsluitend de overgang van echt ondernemingsvermogen. Gelet hierop staan de faciliteiten slechts open voor de verkrijging van gewone aandelen. Preferente aandelen zijn, behoudens zogenoemde bedrijfsopvolgingsprefs, uitgesloten van de faciliteiten. Maar hoe bepaal je of een aandeel een gewoon of preferent aandeel is? De waarde van de gewone aandelen komt bovendien alleen voor de BOR en DSR in aanmerking voor zover deze toerekenbaar is aan het ondernemingsvermogen van de vennootschap. Daarvoor heeft de wetgever aansluiting gezocht bij het vermogensetiketteringsleerstuk uit de inkomstenbelasting. Maar de Hoge Raad kiest hier een eigen koers.
In deze workshop staat de vraag centraal wat voor de BOR en DSR ondernemingsvermogen is. Bij de behandeling van dit thema staat Almer uitvoerig stil bij de relevante rechtspraak, standpunten van de Kennisgroep van de Belastingdienst en uiteraard de wijzigingen in het kader van de Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2025. De cursus is interactief.
Mr. A.M.A. (Almer) de Beer is werkzaam bij Bureau vaktechniek fiscaal van Grant Thornton vestiging Rotterdam en als buitenpromovendus verbonden aan het Fiscaal Instituut Tilburg. Daarnaast is Almer redacteur van het Tijdschrift Familiebedrijven. Auteur publiceert veelvuldig op het terrein van de fiscale aspecten van de bedrijfsopvolging.
Rubriek: Fiscaal
Over de sessie: De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) in de SW 1956 biedt voor de schenk- en erfbelasting een grote vrijstelling aan verkrijgers van ondernemingsvermogen. De wet stelt voorwaarden aan het ondernemingsvermogen (in het lichaam), de schenker of erflater (beziteis) en aan de voortzetter (voortzettingseis). Het is van groot belang dat je op hoofdlijnen rekenschap kan geven van deze voorwaarden, ook als niet-fiscalist, zodat je niet voor verrassingen komt te staan ten aanzien van het benutten van de BOR bij jezelf of bij jouw klanten. In deze workshop tippen we op hoofdlijnen de voorwaarden aan en benoemen we de aandachtspunten. Hierdoor kun je in de praktijk eerder signaleren of je al dan niet goed bent voorgesorteerd voor het benutten van de BOR.
Mr. dr. M.J. Hoogeveen is verbonden aan het Tilburg Instituut voor Familiebedrijven van Tilburg University en redacteur van het Tijdschrift Familiebedrijven. Ze is gepromoveerd op de fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten en publiceert regelmatig over dit onderwerp. Ze is tevens werkzaam bij de Belastingdienst. Mascha spreekt op persoonlijke titel.
Rubriek: Financieel
Over de sessie: Wat maakt de waardering van jonge ICT -bedrijven zo bijzonder en hoe komt het dat sommige van deze bedrijven, ondanks mega verliezen, toch zeer gewild zijn een hoge waarde krijgen toegekend?
Niveau: beginners, voor deze bijeenkomst is geen specifieke waarderingskennis benodigd.
Drs. C. (Chris) Denneboom RV RAB is redactielid van het Tijdschrift Familiebedrijven. Partner bij ValuePro Bedrijfswaardering & Advies. Hij is gespecialiseerd in waarderingskwesties bij geschillen en in economische schadeberekeningen. Daarnaast doceert hij aan verschillende opleidingsinstituten en geeft regelmatig lezingen over waardebepaling van ondernemingen.
Rubriek: Juridisch
Over de sessie: In deze sessie wordt de overdracht van zeggenschap van de oudere generatie naar de jongere generatie belicht. Dat kan een geleidelijk proces zijn, maar ook een plotselinge overgang. In alle gevallen moeten fundamentele keuzes gemaakt moeten worden. Ongebalanceerde afspraken kunnen het familiebedrijf schaden. Vanuit de gezichtspunten van zowel de overdrager als de opvolger worden de belangrijkste rechten (en plichten) van aandeelhouders (of maten of vennoten) belicht in de context van bedrijfsoverdracht.
Mr. F.J.M.E. (Francois) Koppenol is advocaat ondernemingsrecht en partner bij Meijburg Legal. Hij adviseert bedrijven en families over hun ondernemingen en is veelvuldig betrokken bij bedrijfsoverdrachten. Hij is redacteur bij het Tijdschrift Familiebedrijven.
Rubriek: Accountancy
Over de sessie: Tijdens deze workshop gaan we aan de slag met de verwerking van de overdracht van een deelneming bij de bedrijfsopvolging in de commerciële jaarrekening. We gaan in op wat er vaak mis gaat bij de verwerking en hoe het dan wel moet. En ook bespreken we hoe omgegaan moet worden met veranderingen binnen concernverband. Hoe moet er gehandeld worden als er geen onderneming wordt overgedragen? En als u een praktijkcasus heeft, breng die vooral in!
Na deze workshop weet u hoe u in de commerciële jaarrekening een (bedrijfs)overdracht moet verwerken, de valkuilen te herkennen en transacties binnen concernverband op een juiste manier verwerken.
Rohalt Janssens AA is verbonden aan Grant Thornton en specialist op het gebied van financiële verslaggeving. Daarnaast is hij onder andere auteur bij Tijdschrift Familiebedrijven en docent bij het AVM Young Professional Programma.
Rubriek: Algemeen
Over de sessie: Eigendomsoverdracht is een van de grootste uitdagingen voor een familiebedrijf; ratio en emotie strijden hierbij om voorrang. De keuzes die gemaakt moeten worden, hebben namelijk niet alleen consequenties voor de komende jaren maar ook voor de komende generaties. In deze workshop gaan wij in op de resultaten van een grootschalig onderzoek onder familiebedrijven dat Nyenrode Business Universiteit in 2024 heeft uitgevoerd in samenwerking met RSM en Van Lanschot Kempen. De nadruk van de workshop ligt niet op de fiscale aspecten, maar veeleer op de keuze tussen de vele opties die eigenaren hebben, op goed bestuur en op de omgang met familie-eigenaren die niet in het familiebedrijf werkzaam zijn. Wat betekenen deze keuzes voor de continuïteit van het bedrijf, het rendement op het vermogen van de eigenaren maar ook voor de harmonie in de familie?
Prof.dr. Roberto H. Flören is als RSM hoogleraar Familiebedrijven en Bedrijfsoverdracht verbonden aan Nyenrode Business Universiteit. Hij is geboren en getogen in een familiebedrijf en heeft de opvolging in het eigen familiebedrijf meegemaakt. Sinds 1992 is hij verantwoordelijk voor het onderzoeksprogramma onder familiebedrijven op Nyenrode. Ook is hij academisch directeur van het Private Wealth Management Programma op Nyenrode. Zijn onderzoek richt zich op de dynamiek van het familiebedrijf, bedrijfsoverdracht en goed bestuur. Hij heeft vele (internationale) publicaties en lezingen over het familiebedrijf op zijn naam. Voorts is hij voorzitter van de RvC van Maan Group (lijmtechnologie) in Raalte en voorzitter van het Stichting Administratiekantoor RUCO behorend bij Gulpener (brouwerij in Gulpen). Van 2008 tot 2019 was het lid van de RvC van Breman (installatie) in Genemuiden en van 2015 tot 2020 voorzitter van de RvC van Kwetters (eieren) in Veen.
Mr. L.D.L. (Laura) Bles-Temme is Co-Managing Partner bij RSM, fiscalist en verantwoordelijk voor de adviesgroep Familiebedrijven en Bedrijfsoverdracht.
Diner17:00 - 18:15
Onder het genot van een heerlijk diner heb je de mogelijkheid om met vakgenoten te netwerken.
Workshop ronde 218:15 - 19:30
Rubriek: Fiscaal
Over de sessie: De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) in de SW 1956 biedt voor de schenk- en erfbelasting een grote vrijstelling aan verkrijgers van ondernemingsvermogen. De wet stelt voorwaarden aan het ondernemingsvermogen (in het lichaam), de schenker of erflater (beziteis) en aan de voortzetter (voortzettingseis). Het is van groot belang dat je op hoofdlijnen rekenschap kan geven van deze voorwaarden, ook als niet-fiscalist, zodat je niet voor verrassingen komt te staan ten aanzien van het benutten van de BOR bij jezelf of bij jouw klanten. In deze workshop tippen we op hoofdlijnen de voorwaarden aan en benoemen we de aandachtspunten. Hierdoor kun je in de praktijk eerder signaleren of je al dan niet goed bent voorgesorteerd voor het benutten van de BOR.
Mr. A.M.A. (Almer) de Beer is werkzaam bij Bureau vaktechniek fiscaal van Grant Thornton vestiging Rotterdam en als buitenpromovendus verbonden aan het Fiscaal Instituut Tilburg. Daarnaast is Almer redacteur van het Tijdschrift Familiebedrijven. Auteur publiceert veelvuldig op het terrein van de fiscale aspecten van de bedrijfsopvolging.
Rubriek: Fiscaal
Over de sessie: De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) in de SW 1956 biedt voor de schenk- en erfbelasting een grote vrijstelling aan verkrijgers van ondernemingsvermogen. De wet stelt voorwaarden aan het ondernemingsvermogen (in het lichaam), de schenker of erflater (beziteis) en aan de voortzetter (voortzettingseis). In deze workshop gaan we dieper in op de bezits- en voortzettingseis. Een verkeerde interpretatie van die voorwaarden kan leiden tot verlies van de BOR. Wat zijn bijvoorbeeld de gevolgen van de uitbreiding van de onderneming in de bezitsperiode of juist van een afname in de voortzettingsperiode? Wanneer leidt dat tot een probleem voor de bezitseis respectievelijk de voortzettingseis? En wat zijn de gevolgen van een activiteitenwijziging, herstructurering of faillissement? Aan de hand van casusposities krijg je antwoord op deze vragen en inzicht in de meest actuele stand van zaken. De workshop is interactief.
Mr. dr. M.J. Hoogeveen is verbonden aan het Tilburg Instituut voor Familiebedrijven van Tilburg University en redacteur van het Tijdschrift Familiebedrijven. Ze is gepromoveerd op de fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten en publiceert regelmatig over dit onderwerp. Ze is tevens werkzaam bij de Belastingdienst. Mascha spreekt op persoonlijke titel.
Rubriek: Financieel
Over de sessie: In Nederland is er weinig relevante data beschikbaar voor het vaststellen van de rendementseis voor de waardering van niet beursgenoteerde ondernemingen. Chris Denneboom besloot zelf onderzoek te doen. Tijdens zijn onderzoek analyseerde hij zelf opgevraagde data en keek kritisch naar CAPM en de daarvan afgeleide modellen.
Niveau: gevorderden, voor deze bijeenkomst is een goede kennis vereist van waarderen.
Drs. C. (Chris) Denneboom RV RAB is redactielid van het Tijdschrift Familiebedrijven. Partner bij ValuePro Bedrijfswaardering & Advies. Hij is gespecialiseerd in waarderingskwesties bij geschillen en in economische schadeberekeningen. Daarnaast doceert hij aan verschillende opleidingsinstituten en geeft regelmatig lezingen over waardebepaling van ondernemingen.
Rubriek: Juridisch
Over de sessie: In deze sessie wordt de overdracht van zeggenschap van de oudere generatie naar de jongere generatie belicht. Dat kan een geleidelijk proces zijn, maar ook een plotselinge overgang. In alle gevallen moeten fundamentele keuzes gemaakt moeten worden. Ongebalanceerde afspraken kunnen het familiebedrijf schaden. Vanuit de gezichtspunten van zowel de overdrager als de opvolger worden de belangrijkste rechten (en plichten) van aandeelhouders (of maten of vennoten) belicht in de context van bedrijfsoverdracht.
Mr. F.J.M.E. (Francois) Koppenol is advocaat ondernemingsrecht en partner bij Meijburg Legal. Hij adviseert bedrijven en families over hun ondernemingen en is veelvuldig betrokken bij bedrijfsoverdrachten. Hij is redacteur bij het Tijdschrift Familiebedrijven.
Rubriek: Accountancy
Over de sessie: Tijdens deze workshop gaan we aan de slag met de verwerking van de overdracht van een deelneming bij de bedrijfsopvolging in de commerciële jaarrekening. We gaan in op wat er vaak mis gaat bij de verwerking en hoe het dan wel moet. En ook bespreken we hoe omgegaan moet worden met veranderingen binnen concernverband. Hoe moet er gehandeld worden als er geen onderneming wordt overgedragen? En als u een praktijkcasus heeft, breng die vooral in!
Na deze workshop weet u hoe u in de commerciële jaarrekening een (bedrijfs)overdracht moet verwerken, de valkuilen te herkennen en transacties binnen concernverband op een juiste manier verwerken
Rohalt Janssens AA is verbonden aan Grant Thornton en specialist op het gebied van financiële verslaggeving. Daarnaast is hij onder andere auteur bij Tijdschrift Familiebedrijven en docent bij het AVM Young Professional Programma.
Rubriek: Algemeen
Over de sessie: Eigendomsoverdracht is een van de grootste uitdagingen voor een familiebedrijf; ratio en emotie strijden hierbij om voorrang. De keuzes die gemaakt moeten worden, hebben namelijk niet alleen consequenties voor de komende jaren maar ook voor de komende generaties. In deze workshop gaan wij in op de resultaten van een grootschalig onderzoek onder familiebedrijven dat Nyenrode Business Universiteit in 2024 heeft uitgevoerd in samenwerking met RSM en Van Lanschot Kempen. De nadruk van de workshop ligt niet op de fiscale aspecten, maar veeleer op de keuze tussen de vele opties die eigenaren hebben, op goed bestuur en op de omgang met familie-eigenaren die niet in het familiebedrijf werkzaam zijn. Wat betekenen deze keuzes voor de continuïteit van het bedrijf, het rendement op het vermogen van de eigenaren maar ook voor de harmonie in de familie?
Prof.dr. Roberto H. Flören is als RSM hoogleraar Familiebedrijven en Bedrijfsoverdracht verbonden aan Nyenrode Business Universiteit. Hij is geboren en getogen in een familiebedrijf en heeft de opvolging in het eigen familiebedrijf meegemaakt. Sinds 1992 is hij verantwoordelijk voor het onderzoeksprogramma onder familiebedrijven op Nyenrode. Ook is hij academisch directeur van het Private Wealth Management Programma op Nyenrode. Zijn onderzoek richt zich op de dynamiek van het familiebedrijf, bedrijfsoverdracht en goed bestuur. Hij heeft vele (internationale) publicaties en lezingen over het familiebedrijf op zijn naam. Voorts is hij voorzitter van de RvC van Maan Group (lijmtechnologie) in Raalte en voorzitter van het Stichting Administratiekantoor RUCO behorend bij Gulpener (brouwerij in Gulpen). Van 2008 tot 2019 was het lid van de RvC van Breman (installatie) in Genemuiden en van 2015 tot 2020 voorzitter van de RvC van Kwetters (eieren) in Veen.
Mr. L.D.L. (Laura) Bles-Temme is Co-Managing Partner bij RSM, fiscalist en verantwoordelijk voor de adviesgroep Familiebedrijven en Bedrijfsoverdracht.
Plenaire sessie | Uitdagingen bij bedrijfsopvolging19:30 - 20:30
Bedrijfsopvolging in familiebedrijven zit boordevol uitdagingen, variërend van prestatiedruk en onzekerheid over eigen capaciteiten tot de impact van social media en voortdurende vergelijkingen. Tijdens de afsluitende plenaire sessie van het congres nemen Machiel Gosschalk en Joost Vat, beiden experts bij BDO, je mee in de complexiteit van deze thema’s voor opvolgende jongeren tussen de 20 en 35 jaar. (meer…)
Afsluiting congres20:30 - 20:45
Samenvatting en afsluiting door de dagvoorzitter Edwin Heithuis.